Бу мақолада хиқичоқдан таом ва ичимликлар ёрдамида, нафас машқлари ва бошқа усулларда қандай халос бўлиш мумкинлигини кўриб чиқамиз.
Хиқичоқ кишига катта ноқулайликлар туғдиради ва хар қандай одам ундан тезроқ қутулиш йўлларини излайди. Хиқичоқдан халос бўлишни бир неча усуллари хақида гаплашамиз, агар бир усул ёрдам бермаса, албатта бошқасини қўллаб куринг. Кейингиси ёрдам бериши мумкин.
Биринчи усул: хиқичоқдан таом ёки ичимлик ёрдамида халос бўлиш.

- Бир стакан муздай сувни найча ёрдамида ичинг. Бу пайтда иложи борича нафасни ушлаб туришга харакат қилинг. Шунингдек қулоқларни беркитиб туриш ҳам мумкин. Бу усул ёрдам бериши учун сувни иложи борича совуқроғини танлаш керак.

- Стаканга ярим қилиб сув қуйиб, устига энгашиб, стаканни озгина қийшайтириб, чуқур нафас олиб тортиб ичинг. Буни ётган холда амалга оширса ҳам бўлади. Хар бир қултум сув ичганингиздан сўнг тўхтаб хиқичоқ ўтиб кетганлигини текширинг.
- Оғзингизга бир чой қошиқ шакар солиб 5-10 секунд ушлаб туринг, сўнг ютинг. Орқасидан катта хўплам билан сув ичинг. Бу ёрдам бермаса дархол орқасидан яна бир қошиқ шакар ейиш керак эмас. Унда бошқа усулги қўлланг.
- Оғизга бир бўлак лимон солиб чайнанг ёки сўринг, ундан чиққан ширани ютинг. Агар лимон сизга жуда нордонлик қилса озгина шакар қўшсангиз бўлади. Лимон таъми кўрқувдагига ўхшаш реакция чақиради.
- Сирка (уксус) ҳам яхши ёрдам беради. Агар уксусни ичкингиз келмаса уксус қўшилган тузламалар сувидан ичишингиз мумкин. Аксарят магазинларда сотиладиган тузламалар таркибига сирка қўшилган бўлади. Тузлама сувидан бир икки хўплам ичиб кўринг, агар ёрдам бермаса яна қайтаринг. Агар тузлама сувини ичкингиз келмаса 6%ли уксус эритмасидан бир неча томчи тилингизга томизиб ютинг.
- Бир чой қошиқ ерёнғоқ пастасидан олиб тилингиз устига қўйинг. Уни бир қисми эриши учун 5-10 секунд ушлаб туринг. Сўнг чайнамасдан ютинг. Ерёнғоқ пастаси ўрнига бошқа паста ишлатиш ҳам мумкин. Масалан, бодом пастаси.
Иккинчи усул: нафас машқлари.
- Нафас олинг ва чиқармасдан ушлаб туринг. Буни орқама-орқа 3-4 марта бажаринг. Бунда секин нафас олиб ўпкани ҳаво билан тўлдириб, 10 секунд ушлаб туринг ва секин нафас чиқаринг. Агар хиқичоқ ўтиб кетмаса буни ҳар 20 минутда қайтариш мумкин.

- Оғзингизга қоғоз пакет олиб бориб, у орқали нафас олинг. Бунда пакет нафас олиб чиқарганингизда кичайиши ва шишиши керак. Қоғоз пакетни каллангизга кийманг, бу ёрдам бермайди.
- Кўкрак қафасингизни сиқинг. Бунинг учун тик туриб ёки суянчиғи тўғри бўлган курсида ўтириб чуқур нафас олинг. Сўнг нафас чиқариш пайтида секин олдинга энгашинг. Шу холатда 2 минутгача қолинг. Бунда диагфрагма ва атрофидаги мускуллари эзилади ва хиқичоқ ўтиб кетишига сабаб бўлади. Бир марта бу усулни қўллагандан сўнг енгиллик сезмасангиз, буни 2-3 марта такрорлаб кўришингиз мумкин.
- Нафас олиш ва чиқариш вақтини тенг қилиб нафас олинг. Бунинг учун секин нафас олиб ўпкангизни ҳаво билан тўлдиринг, нафас олиш пайтида 5 гача сананг. Сўнг ҳавони бир оз ушлаб туриб, яна 5 гача санаб секин нафас чиқаринг. Буни беш марта такрорланг. Агар хиқичоқ ўтиб кетмаса 20 минут дам олиб бу усулна яна қайтариб кўришингиз мумкин.
- Нафас чиқариш пайтида тилингизни чиқаринг. Бунинг учун секин нафас олиб, нафас чиқариш пайтида тилингизни ташқарига чиқаринг ва тилингизни учидан бармоқларингиз ёрдамида оғримайдиган дарижада тортинг. Бу пйтда хосил бўлган босим хиқичоқни бартараф этишга ёрдам беради. Агар бу усул дархол ёрдам бермаса уч мартагача такрорлаш мумкин.
- Нафас чиқаришда бурунни беркитинг. Бунинг учун секин чуқур нафас олинг. Сўнг бурнингиз ва оғзингизни беркитинг. Сўнг диафрагма ва мушаклар енгил таранглашиши учун секин аста куч билан нафас чиқаришга харакат қилинг. Сўнг секин нафас чиқаринг. Агар бир мартада хиқичоқ ўтиб кетмаса машқни 3-5 марта такрорлаш мумкин.
Учинчи усул: харакат ёрдамида хиқичоқдан халос бўлиш.

- Чалқанчасига ётиб секин тиззангизни кўкракка тортинг. Сўнг танангизни юқориги қисми билан унга энгашинг. Тиззангизни қўлингиз билан қучоқлаб олиб, шу холатда икки минутгача туринг. Агар хиқичоқ ўтиб кетмаса бу машқни 2-3 марта такрорлаш мумкин.
- Суянчиғи тик бўлган курсига суяниб ўтиринг. Оёғингизни секин кўтариб тиззаларингизни қучоқланг. Шу холатда икки минутгача туриб, сўнг оёғингизни секин пастга туширинг. Агар хиқичоқ ўтиб кетмаса бу усулни 2-3 марта такролаш мумкин.
- Агар қитиқлашдан қўрқсангиз дўстингиздан сизни қитиқлашини илтимос қилинг. Қитиқлашни ўзи хиқичоқни бартараф этмасада, у сизни чалғитади. Натижана хиқичоқни унутасиз ва у ўтиб кетиши мумкин.
- Кекириш чақиришга харакат қилиб кўринг. Агар сиз ўзингизда кекириш чақира олсангиз бу хиқичоқни бартараф этишга ёрдам бериши мумкин. Ҳаво ютиб ёки газли сув ичиб кекириш чақириш мумкин бўлсада, бундай қилмаганингиз мақул. Чунки бу хиқичоқни кучайтириб юбориши мумкин. Агар сиз кекириш чақиришни билмасангиз бошқа усулдан фойдаланинг.
- Йўталиб кўринг. Йўталганда диафрагма ва атрофидаги мушаклар таранглашиб, хиқичоқни бартараф этиши мумкин. Бир мартада наф бермаса 2-3 марта такрорлаб кўринг.
Сурункали хиқичоқни олдини олиш
Хиқичоқ бошланиб қолишини олдини олиш учун таомни шошилмай енг. Баъзида хиқичоқ таомни етарлича чайнамасдан ейиш сабабли ҳам келиб чиқади. Буни олдини олиш учун таомна яхшилаб чайнаб ейиш керак. Хар бир луқмани оғилга солгандан сўнг секин ейиш учун қошиқни дастурхонга қўйинг.
Луқмани кичикроқ олиб енг. Катта луқма билан ейиш айниқса болаларда кўпроқ хиқичоқ келтириб чиқариши мумкин.
Таомни бирданига кўп ейишдан сақланиш керак. Мутахасислар таомни оз-оздан хар 2-3 соатда ейишни тавсия этишади.
Газли сувлар ичишдан тийилиш керак. Ичимлик таркибидаги газ, айниқса у тез ичилганда хиқичоқ келтириб чиқариши мумкин.
Ҳаво ютиб юбормаслик учун сақич чайнаманг. Сақич чайналганда ҳар сафар озгинадан ҳаво ютилади. Бу баъзи кишиларда хиқичоқ бошланишига олиб келади. Агар сизни тез-тез хиқичоқ безовта қилса сақич чайнамаганингиз мақул.
Спиртли ичимликлар ва аччиқ таомлардан воз кечинг. Алкаголь ва аччиқ таомлар хиқичоқ чақириши мумкин.
Қачон шифокорга марожаат қилиш керак
Агар хиқичоқ овқат ейишга, ичишга ёки ухлашга халақит қилса зудлик билан шифокорга мурожаат қилинг. Хиқичоқ ҳар кунги фаолиятингизга халақит қилмаслиги керак.
Агар хиқичоқ 48 соатдан ортиқ давом этса шифокорга мурожаат қилинг. Одатда хиқичоқ узоғи бир неча соатда ўзи ўтиб кетади. Агар узоқ давом этса хиқичоқ сабабини аниқлаш керак. Шунинг учун шифокорга мурожаат қилиш зарур. Шифокор керакли текширувларни ўтказиб, хиқичоқни бартараф этиш учун керакли дори-дармонларни буюради.
Хиқиоқ пайтида ёрдам бериши мумкин бўлган дорилар:
- Метоклопрамид («Церукал»);
- Баклофен («Баклосан»);
- Хлорпромазин («Аминазин»).
Эслатма! Бу препаратларни қатъий шифокор тавсиясига кўра ичиш зарур!